Wings of Tatev – „Skrzydła Tatewu”, kolejka z rekordem Guinnessa

W południowej Armenii, w prowincji Sjunik, między wzgórzami wsi Halidzor a klasztorem Tatew, rozpięta została imponująca konstrukcja – Wings of Tatev – najdłuższa na świecie jednosekcyjna kolej linowa. Skrzydła Tatewu powstały jako część szeroko zakrojonego programu rewitalizacji, który obejmował odnowę klasztoru oraz wsparcie dla lokalnej społeczności.

Przeczytaj więcej o wyjeździe: Armenia – kraina wulkanów, klasztorów i off-roadowych przygód

Wzniesiona przez austriacko-szwajcarską firmę Doppelmayr Garaventa Group, kolejka stała się symbolem nowoczesnej inżynierii w służbie historii. Głównym sponsorem i pomysłodawcą konstrukcji był lokalny oligarcha. Finansowanie inwestycji, której koszt wyniósł 18 milionów dolarów, pochodziło głównie od prywatnych darczyńców. Realizację nadzorowała fundacja National Competitiveness Foundation of Armenia. Kolej stała się nie tylko atrakcją turystyczną, lecz także ułatwiła dostęp do zabytkowego kompleksu Tatew, przywracając mu należne miejsce wśród najważniejszych miejsc kulturowych Armenii.

Budowa Wings of Tatev

Prace nad budową rozpoczęto w 2009 roku, a rok później, 16 października 2010, kolej oddano do użytku. Uroczyste otwarcie uświetnili prezydent Armenii Serż Sarkisjan oraz najwyższy duchowny Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego Wszystkich Ormian Karekin II Nersisjan, którzy jako pierwsi pokonali trasę w wagoniku zawieszonym nad wąwozem Worotan. W tym samym dniu w klasztorze Tatew odbyła się ceremonia poświęcenia kolei, która na stałe wpisała się w krajobraz regionu.

Czarnogóra i Bośnia, off-road’owa Wielkanoc

Funkcjonowanie kolejki linowej wprowadziło nową dynamikę w życie lokalnych społeczności, zwłaszcza w wsiach Shinuhair i Halidzor. Powstały nowe miejsca pracy, zarówno przy obsłudze infrastruktury turystycznej (powstały między innymi nowe hotele), jak i w sektorach powiązanych, takich jak gastronomia i rzemiosło. Mieszkańcy otrzymali możliwość sprzedaży swoich produktów odwiedzającym, co przyczyniło się do rozwoju lokalnej gospodarki. Ułatwiona komunikacja z klasztorem Tatew przyciągnęła więcej turystów, zwiększając popyt na usługi noclegowe i gastronomiczne. Dzięki temu młodzi ludzie zyskali perspektywę zatrudnienia we własnych miejscowościach, co ograniczyło emigrację zarobkową.

Warto też wspomnieć, że część funduszy inwestycyjnych oraz późniejszy dochód z kolejki, zostały zainwestowane m.in. w poprawę jakości życia okolicznych wiosek, na przykład przez doprowadzenie bieżącej wody.

Skrzydła Tatewu – rekordowa kolejka

Wings of Tatev ustanowiła rekord Guinnessa 23 października 2010 roku na najdłuższą, dwukierunkową kolej linową. Trasa o długości 5752 metrów łączy dwie krawędzie głębokiego kanionu, a jej przebieg wyznaczają trzy potężne wieże. Najdłuższa odległość między podporami to aż 2,7 kilometra! Wagoniki, poruszają się z prędkością 37 km/h i pokonują trasę w 11 minut. Osiągają w najwyższym punkcie zawrotną wysokość 320 metrów nad dnem wąwozu. Każdy z nich zabiera maksymalnie 30 pasażerów oferując im widok, który przy bezchmurnej pogodzie sięga aż po szczyty Gór Karabaskich.

W każdym wagoniku wraz z pasażerami podróżuje stewart a podczas jazdy można wysłuchać historii kolejki. Poznamy też szczegóły rozpościerającego się krajobrazu. Kolejka składa się z dwóch wagoników. Gdy pierwsza kabina dociera do stacji Tatev, druga dociera do stacji Halidzor. Po wymianie turystów w wagoniku ruch rozpoczyna się ponownie w przeciwnym kierunku. Kolejka linowa kursuje co 15 minut i może przewieźć do 240 pasażerów na godzinę. Na temat widoków jakie rozpościerają się z kolejki chyba nie musimy pisać, niech opowiedzą zdjęcia. Skrzydła Tatewu mogą być wyzwaniem dla osób z lękiem wysokości a wjazd na najdłuższy odcinek, nad wąwóz, potrafi podnieść poziom adrenaliny nawet najbardziej wytrawnym podróżnikom.

Bilety Wings of Tatev – cena i praktyczne informacje

Dojazd z Erywania do Halidzora zajmuje około 3,5 godziny i jedzie się całkiem przyzwoitym asfaltem. Po dojeździe na miejsce możemy ruszyć dalej kolejką do Tatev. Warto sobie zarezerwować ok. 2-3 godziny na zwiedzanie monastyru jeśli również kolejką chcemy wrócić. Warto też udać się asfaltem kilkaset metrów na południe, aby dotrzeć do punktu z fantastycznym widokiem na klasztor i wąwóz.

W przypadku gdy do Tatev jedziemy samochodem, warto wziąć pod uwagę, że przejazd serpentynami, wąwozem między stacjami, to około 45-60 minut drogi. Ta jest obecnie w remoncie i zdarzają się dłuższe przestoje. Do tego mogą wystąpić osuwiska które potrafią zatrzymać ruch na kolejne kilkadziesiąt minut.

Łotwa, Estonia, Finlandia – Wielkanoc w krainie Muminków

Bilety na Wings of Tatev można kupić online lub bezpośrednio na stacji, tuż przed wejściem do wagoników. Cena biletu w obie strony to niecałe 100zł (9000AMD) lub 60zł (5500AMD) w okresie zimowym. Spóźnienie się lub zmiana godziny to około 20zł (2000AMD) za każdą zmianę.

„Skrzydła Tatewu” kursują przez cały rok, ale godziny otwarcia różnią się w zależności od sezonu. W sezonie letnim (czerwiec–sierpień) kolejka linowa działa od 9:00 do 20:00. W okresie październik–kwiecień od 10:00 do 18:00 a w maju i wrześniu od 10:00 do 19:00 codziennie prócz poniedziałków.

Halidzor Ditaket – kaplica z punktem widokowym

Przy okazji musimy wspomnieć o Halidzor Ditaket – punkcie widokowym na trasie między stacjami kolejki. Jest to odrestaurowana średniowieczna kaplica która w dawnych czasach pełniła funkcję dzwonnicy. Taras jest położony na skraju wąwozu i rozpościera się z niego piękny widok na dolinę rzeki Vorotan. Dojście do punktu możliwe jest wąską ścieżką po której obu stronach znajduje się stroma skarpa (z barierką z jednej strony). Panorama jaka rozpościera się z Halidzor Ditaket jest naszym zdaniem punktem obowiązkowym dla każdej osoby wybierającej się do Tatev.

Śledź DORTP.TV na kanale YT, Instagramie, TikToku i Facebook’u!